همه ما می‌دانیم که هر کودک تازه متولد شده‌ای برای آنکه در آینده فرد سالم و مفیدی باشد به حمایت‌های روحی و روانی و آغوش گرم خانواده نیازمند است. اما گاهی کودکان به واسطه طلاق یا مرگ والدین و یا نداشتن اقوام و یا حتی طرد شدن کودک توسط والدین و یا به هر دلیل دیگری بدون حامی و پشتیبان می‌باشند، که این کودکان توسط موسسات دولتی و غیردولتی تحت پوشش قرار می‌گیرند، هر چند این موسسات هرگز جای خالی والدین را برای کودک پر نمی‌کنند. بنابراین این کودکان به موجب قوانین توسط موسسات فوق الذکر با شرایط خاص به زوجین و یا حتی اشخاص مجرد دارای شرایط لازم سپرده می‌شوند. امور مربوط به حضانت این کودکان توسط اداره بهزیستی صورت می‌گیرد.
شرایط حضانت
افراد زیر می‌توانند درخواست حضانت کودکان بی‌سرپرست یا بد سرپرست را از طریق بهزیستی بدهند:
الف) زوجینی که ۵ سال از تاریخ ازدواج آن‌ها گذشته باشد و صاحب فرزند نشده باشند، به شرطی که یکی از زوجین سنش بیشتر از ۳۰ سال باشد. (تنها در شرایطی که توسط سازمان پزشکی قانونی تشخیص داده شود که زوجین امکان باروری ندارند شرط ۵ سال منتفی می‌باشد).
ب) زوجینی که دارای فرزند باشند نیز می‌توانند به شرط داشتن سن بیش از ۳۰ سال توسط یکی از زوجین درخواست سرپرستی بدهند.
پ) دختران و زنان بدون شوهر به شرط داشتن حدالاقل ۳۰ سال سن نیز واجد شرایط می‌باشند.
ضمنا اولویت در پذیرش سرپرستی به ترتیب، اول با زوجینی که صاحب فرزند نمی‌شوند، سپس دختران و زنان بدون شوهر و در نهایت زوجین دارای فرزند می‌باشد.
شرایط لازم جهت در خواست کنندگان حضانت:
الف) اعتقاد به انجام واجبات و ترک محرمات و اعتقاد به یکی از ادیان ذکر شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی
ب) نداشتن سابقه و محکومیت جزایی
پ) سلامت کامل جسمانی و روحی روانی و همچنین نداشتن هر گونه بیماری واگیردار و یا صعب‌العلاج
ت) صلاحیت اخلاقی
ث) عدم اعتیاد به هر گونه مواد مخدر و اعتیادآور
سپردن سرپرستی کودکان فوق الذکر در صورتی مجاز است که دارای یکی از شرایط زیر باشد:
الف) امکان شناخت هیچ یک از پدر، مادر و جد پدری وجود نداشته باشد.
ب) پدر، مادر و جد پدری و وصی منصوب از سوی ولی قهری آن‌ها در قید حیات نباشد.
پ) افرادی که حضانت آنان توسط حکم مراجع قانونی به موسسات سپرده شده باشد و ۲ سال از تاریخ سپردن آن‌ها گذشته باشد و همچنین پدر، مادر، جد پدری و یا ولی منصوب از سوی ولی قهری به موسسات مراجعه نکرده باشند.
ت) هیچ یک از پدر، مادر، جد پدری و یا ولی منصوب از سوی ولی قهری توسط دادگاه صلاحیت سرپرستی را نداشته باشند.
پس از تشخیص موارد قانونی فوق الذکر و دیگر موارد قانونی با صدورحکم قطعی حضانت، مفاد حکم از سوی دادگاه به اداره ثبت احوال و اداره بهزیستی مربوطه ابلاغ می‌شود. اداره ثبت مکلف است نام و نام خانوادگی کودک و یا نوجوان تحت سرپرستی را و همچنین مفاد حکم را در اسناد سجلی و شناسنامه سرپرست یا زوجین سرپرست وارد کند. همچنین اداره ثبت احوال مکلف است شناسنامه جدید برای کودک یا نوجوان تحت حضانت با درج نام و نام خانوادگی سرپرست صادر و در قسمت توضیحات مفاد حکم سرپرستی و نام و نام خانوادگی والدین واقعی را در صورت مشخص بودن، قید نماید.
و در نهایت کودک و یا نوجوان تحت حضانت پس از رسیدن به سن ۱۸ سالگی می‌تواند درخواست صدور شناسنامه جدید برای خود با درج نام والدین واقعی و یا نام خانوادگی مورد نظر وی در صورت معلوم نبودن نام واقعی والدین از اداره ثبت درخواست نماید.